September 1940: de Blitz begint. Maandenlang wordt Londen gebombardeerd. Elke nacht schuilen tienduizenden mensen in de Ondergrondse: ze slapen op de perrons, op stilstaande roltrappen, naast het spoor. Daar, diep onder de grond, leren vier jongeren elkaar kennen.
Quinn is vijftien. Ze is van huis weggelopen met een tas vol juwelen en ze wil de wereld veranderen. Jay is alles kwijt, dus regels kunnen hem gestolen worden. Sebastian is Quinns grote broer, maar ze noemt zijn naam niet. Voor zijn familie bestaat hij niet meer. Ella van veertien vertelt het verhaal. Ze is net een jaar ziek geweest en voelt zich onzichtbaar – maar dan komt de tunnel.
Querido 2021
Leeftijd: 12+
Prijs: € 16,99
ISBN: 9789045125084
‘De tunnel’ is een meeslepende oorlogsroman waarin stijl, plot, actie en psychologische diepgang mooi in balans zijn. … treffende beelden en zintuiglijke taal … een uiterst originele (verhaal)setting. … Niet toevallig zegt Ella dat het moment voelt ‘alsof we boven ons eigen leven uit worden getild’. Woltz weet: precies dat is de universele kracht van fictie.
…een filmische roman, op en top een ‘Anna Woltz’-boek. Een spannend verhaal met boeiende personages en verrassende ontwikkelingen en gelaagdheid. Over feminisme en emancipatie en uit de kooi van afkomst en verwachtingen willen breken. …een boek om helemaal in te verdwijnen.
spannend, levensecht, af en toe zielig, maar ook grappig, romantisch en barstensvol mooie kleine zinnetjes
Woltz is er een meester in om karakters te schetsen die een aangename mix van bewondering en herkenning oproepen. Dat biedt een uitdagend spanningsveld. Ella, Quinn, Sebastian en Jay zijn zoals je bent én zoals je zou willen zijn. Met gedachten die voelen als de jouwe, waarvan je tegelijkertijd wilde dat je ze zelf verzonnen had. … De tunnel is een boek om in één adem uit te lezen. Om daarna vaak te herlezen. Een lievelingsboek. Alweer.
Woltz schrijft weer zo soepel als altijd. Ze opent op vrijwel elke bladzijde kiertjes waardoor we in de ziel van deze jongeren en kinderen kunnen kijken. Dat doet ze – ook erg des Woltz’ – in een filmisch decor en met een filmische buiteling van gebeurtenissen. Het zal er hard aan toe gaan voor deze vier, maar het hele verhaal wikkelt zich om dat wat het leven voortdrijft: liefde, vriendschap, waarheid en moed. Met een speciale vermelding voor het heel mooie schetsen van het belangrijkste bijpersonage (Sebastian, de oudere broer van Quinn) stel ik het hier nogmaals vast: Woltz is een geweldige auteur. En De tunnel getuigt daar opnieuw van.
Woltz verweeft dat soort diepere vraagstukken op onnavolgbare wijze door haar spannende verhaal, dat andermaal toont dat ze een van de meest getalenteerde jeugdschrijvers van dit moment is.
De dialogen sprankelen, de beeldspraken zijn goed gekozen en de toon van het verhaal blijft licht. Hoewel de omstandigheden dreigend zijn, zijn het toch gewoon pubers die zich los willen maken van hun ouders en die worstelen met opborrelende seksuele gevoelens. …een indrukwekkend boek.
Een nieuw boek van Anna Woltz, de schrijfster van het geweldige ‘Honderd uur nacht’, daar leg ik rustig alles voor opzij. … In dit boek leer ik een nieuwe kant van Anna Woltz kennen. Ik wist al dat ze heel goed persoonlijk drama kon beschrijven, maar hierin laat ze zien dat ze ook een meester is in spectaculaire scènes. Het is een prachtig verhaal geworden en ik wilde alleen maar door en door lezen
energieke taal, levensechte personages, aangrijpende scènes en nadrukkelijke, maar mooie inzichten over zelfbeschikking.
Eén van ons gaat dood, zo luidt de derde zin van het boek, en meteen trekt het boek je mee. Halverwege ben je die zin dan natuurlijk vergeten. En dan slaat het leven toch nog toe. … ‘De tunnel’ is een prachtig boek. Het soort boek dat je leest als je veertien bent en mee op kot neemt als je achttien bent en later als je vierendertig bent nóg eens leest.
een spannende, subtiele saga
Inspiratie
Hoe begin je aan een nieuw boek? Waar komt het allereerste idee vandaan? Vaak kan ik dat helemaal niet uitleggen, maar ik weet nog precies hoe De tunnel begon. Met een droom.
Ik droomde over jongeren die diep onder de grond zaten. Boven de grond was gevaar, ze schuilden voor iets, maar ik had geen idee voor wat. Diep onder de grond voerden ze gesprekken en leerden ze elkaar kennen op een manier die zonder dat gevaar van buitenaf onmogelijk zou zijn. Ze waren eerlijk, daar in het donker. Ze vergaten de rest van de wereld, ze vergaten wie ze waren in de ogen van de volwassenen om hen heen.
In mijn droom was ik bij die jonge mensen in het donker, en ondanks het gevaar voelde het fantastisch. En toen ik wakker werd, wist ik: hier wil ik over schrijven. Ik wil die mensen leren kennen.
Ik begon dus met één krachtig puzzelstuk, maar ik had geen idee hoe de rest van de puzzel eruit zou zien. Ik moest op zoek naar een situatie waarin dat ene puzzelstuk uit mijn droom precies zou passen. Tot mijn verbijstering vónd ik de rest van de puzzel – en het stukje uit mijn droom paste tot op de millimeter.
Dit werd de setting van mijn verhaal: Londen in september 1940, aan het begin van de Blitz. Acht maanden lang werd Engeland gebombardeerd. Londenaren schuilden in speciaal gebouwde schuilkelders, onder hun trap, in een zelf ingegraven schuilhuisje in de tuin – maar ze schuilden ook nog op een andere plek: in de Ondergrondse. Elke avond trokken tienduizenden mensen naar de ondergrondse perrons en gangen en roltrappen van de metro. Daar legden ze hun dekens neer en probeerden ze te slapen. Niet één nacht, niet een paar nachten, maar acht maanden lang.
Dit was de afschuwelijke tijd waarin mijn puzzelstukje precies paste: de Tweede Wereldoorlog in Londen. Ik dacht: mijn hemel. Daar moet ik zó ontzettend veel voor gaan uitzoeken! Maar omdat het beeld uit mijn droom nog steeds zo sterk was, en omdat het puzzelstukje zó goed paste, kon ik er niet omheen. Dus ik ging aan het werk.
Ik heb heel veel gelezen – hieronder vind je een rijtje boeken waar ik het meeste aan had. Ik heb ongelooflijk veel gegoogeld. En net voordat het niet meer kon (alleen wist ik dat natuurlijk nog niet) ben ik in december 2019 naar Londen gegaan om extra onderzoek te doen. Ik had heel veel aan twee musea: het London Transport Museum en het Imperial War Museum. En verder heb ik vooral heel veel rondgelopen rondom Liverpool Street Station én heb ik natuurlijk met de Ondergrondse gereisd. En terwijl ik stond te wachten op de trein stelde ik het me steeds voor: dat ik daar op het perron zou gaan liggen. Zomaar op mijn deken, tussen honderden onbekenden…
Deze boeken waren heel nuttig (want ja, bijna alles wat je in De Tunnel over de oorlog en het schuilen in De Ondergrondse leest, was écht zo):
The Blitz, The British Under Attack, Juliet Gardiner
Living through the Blitz, Tom Harrison
The Blitz, Stewart Ross
Blitz Hospital, True Stories of Nursing in Wartime London, Penny Starns
Blitz Families, The Children Who Stayed Behind, Penny Starns
London Underground at War, Nick Cooper
Children of the Blitz, Robert Westall
Kinderen slapen in hangmatjes tussen de rails.
In de Ondergrondse was het ’s nachts zo vol dat mensen zelfs op de roltrappen sliepen.
In precies zo’n tunnel slapen mijn hoofdpersonen tussen de ijzeren richels.
© IWM D 1568
© IWM HU 94168
Op de roltrap in de Ondergrondse, Londen december 2019.